สาเหตุของผมร่วง ผมบาง หรือศีรษะล้าน

สาเหตุของผมร่วง ผมบาง หรือหนังศีรษะล้าน

แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ

1. กรรมพันธุ์

เกือบทั้งหมดของศีรษะล้าน พบได้มากกว่า 95% เนื่องมาจากกรรมพันธุ์ทำให้เกิดศีรษะล้านแบบถาวร มีรูปแบบและลักษณะเฉพาะของศีรษะล้านที่เป็นเอกลักษณ์ กล่าวคือ

1.1 ในผู้ชาย มักเริ่มจากมีการถอยร่นของแนวผมทางด้านหน้าลึกเข้าไปเป็นง่าม และเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ ตามอายุ บางคนอาจมีศีรษะล้านด้านหลังตรงบริเวณขวัญร่วมด้วย สุดท้ายแล้วถ้าผมยังไม่หยุดร่วง ศีรษะล้านทั้ง 2 บริเวณจะลามเข้าหากันจนกลายเป็นศีรษะล้านบริเวณกว้าง ซึ่งจะเป็นมากน้อยแค่ไหนก็ขึ้นอยู่กับกรรมพันธุ์ของคนๆ นั้น แบ่งความรุนแรงออกเป็น 7 ระดับ

1.2 ในผู้หญิง มีรูปแบบแตกต่างจากผู้ชาย คือจะมีผมบางหรือศีรษะล้าน เฉพาะตรงบริเวณกลางศีรษะเท่านั้น ส่วนแนวผมด้านหน้ายังคงดีอยู่ไม่ถอยร่นเข้าไปเหมือนในผู้ชาย แต่บางคนอาจมีศีรษะเถิกแบบผู้ชายก็ได้ แบ่งความรุนแรงออกเป็น 3 ระดับ

ระดับที่ 1 ผมเริ่มบางลง จะเห็นได้ชัดตรงรอยแสกของเส้นผม แต่ผมยังบางไม่มากนัก

ระดับที่ 2 ผมบางมากขึ้นจนเริ่มเห็นหนังศีรษะ พื้นที่ศีรษะล้านขยายมากขึ้นกว่าเดิม

ระดับที่ 3 ผมบางมากจนเห็นหนังศีรษะชัดเจน พื้นที่ศีรษะล้านขยายออกไปทางด้านข้างโดยรอบ

(ดูภาพด้านล่างประกอบ)

คนที่ศีรษะล้านจากกรรมพันธุ์ มักพบว่ามีประวัติคนในครอบครัวหรือญาติศีรษะล้านร่วมด้วย แต่ก็ไม่จำเป็นต้องมีเสมอไป บางคนบิดามารดาศีรษะไม่ล้าน แต่ลูกหลานกลับมีศีรษะล้านก็ได้ ขึ้นอยู่กับปัจจัยที่ควบคุมยีนศีรษะล้านว่า ให้แสดงหรือไม่แสดงออก

ศีรษะล้าน จากกรรมพันธุ์จะทำให้เกิดการสูญเสียเส้นผมอย่างถาวร แม้ว่ายีนศีรษะล้านจะกำหนดให้เซลล์สร้างเส้นผมบริเวณด้านหน้า และด้านบนให้เสื่อมสภาพและตายไป แต่กลับกำหนดให้เซลล์สร้างเส้นผมตรงบริเวณท้ายทอยและขมับทั้ง 2 ข้างไม่เสื่อมสภาพ ทำให้เราสามารถย้ายเซลล์ตรงบริเวณนี้ไปปลูกทดแทนผมที่ร่วงไปได้

2. สาเหตุอื่นๆ

พบได้น้อยกว่า 5% มีด้วยกันหลายโรค โรคที่พบได้บ่อยคือ ผมร่วงชนิดเป็นหย่อม หรือมีชื่อเรียกทางการแพทย์ว่า Alopecia Areata โรคของต่อมไทรอยด์ เช่น ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ (Toxic goiter) ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย (Hypothyroidism) โรคโลหิตจาง ภาวะผมร่วงหลังคลอดบุตร หลังฟื้นไข้และผ่าตัดใหญ่ การอดอาหารมากๆ เพื่อลดน้ำหนัก ความเครียด โรคผิวหนังบางชนิด โรคจิตที่ชอบถอนผมตัวเอง (Trichotillomania) มะเร็งรังไข่ที่ผลิตฮอร์โมนเพศชาย โรคเอสเอลอี โรคไข้ไทฟอยด์ โรคซิฟิลิส โรคเบาหวาน การเจ็บป่วยเรื้อรัง หรืออาจเกิดจากยาบางชนิด เช่น ยาเคมีบำบัดเพื่อรักษามะเร็ง เป็นต้น

ศีรษะล้านที่ไม่ได้เกิดจากกรรมพันธุ์นี้มักเป็นภาวะชั่วคราว และไม่มีรูปแบบศีรษะล้านที่แน่นอนเหมือนศีรษะล้านจากกรรมพันธุ์ ส่วนใหญ่แล้วผมจะร่วงทั่วๆ ทั้งศีรษะ และเมื่อภาวะต่าง ๆ หมดไปผมก็จะขึ้นใหม่เป็นปกติ ยกเว้นในรายที่สูญเสียเส้นผมจากการผ่าตัดหนังศีรษะ ผ่าตัดสมอง อุบัติเหตุ หรือแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก สิ่งเหล่านี้อาจสูญเสียเส้นผมอย่างถาวรได้

ความเชื่อที่ว่าศีรษะล้านเกิดจากเลือดไปเลี้ยงหนังศีรษะน้อย หนังศีรษะมัน สิ่งสกปรก เช่น ฝุ่นละอองไปอุดตันรูขุมขน โพรงเส้นผมอักเสบ มลภาวะทางอากาศ ฯลฯ ล้วนเป็นการกล่าวอ้างเพื่อผลประโยชน์ทางธุรกิจ ซึ่งล้วนแต่ไม่เป็นความจริงแต่อย่างใด

ท่านที่มีปัญหาผมร่วง ศีรษะล้าน จึงควรไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ให้วินิจฉัยหาสาเหตุแต่เนิ่นๆ เพื่อการรักษาที่ถูกต้อง เพราะการรักษาปัญหาผมร่วง ศีรษะล้าน ในระยะเริ่มแรกจะได้ผลดีกว่าตอนที่เป็นมากแล้ว เพราะยิ่งเริ่มรักษาเร็วเท่าใดเส้นผมที่คุณรักและหวงแหนก็มีโอกาสที่จะอยู่กับคุณนานขึ้นเท่านั้น

อ่านต่อ บทความปลูกผม เทคนิคของการปลูกผม ปลูกผมที่ไหนดี